Arpacık soğanlı tavuk yahnisi en sevdiğim yemeklerin başında
gelir. Bizim evde ne zaman pişirilse bayılarak afiyetle yeriz. Saymakla
bitmeyecek çeşitleri arasında deniz ürünleri ile yapılanın da ayrı bir lezzeti
vardır. İçindeki sebze, et, baharat tencerede piştikten sonra servis edilir.
Yahni yemeğinin tadı damağınızda kalması için etin kalitesinin önemi ön
plandadır. İşte bu sebeple et özenle seçilir ve pişirilir. Etin verdiği kıvam
yemeğe kattığı zevk ile ölçülür.
Nerdeyse doyumsuz bir sofra hazırlamanın sırrı etin
niteliğindedir. Eğer et beklenen düzeyde değilse yahni de tatsız tuzsuz
olacaktır. Doğrusu muhteşem bir yemek heba olacak ve hayal kırıklığı
yaratacaktır. Deyimlerimiz ve atasözlerimiz ne güzel genelleştirmiş ve
anlamlaştırmış böylesine karşılaşılan bir durumu.
“Ucuz etin yahnisi yavan olur”
Bir bütünü meydana getiren noksansız parçaların ayrı ayrı
kalitesi en üst seviyede tutulmalıdır. Parçaların ya da elektronik karşılığı
ile bileşenlerin başarısı tüm sistemin düzenli çalışmasında etkin rol
oynayacaktır. Zincir en zayıf halkasının kalitesi kadar başarılıdır sözcükleri haklı
olarak konunun gerçeklerini net olarak ifade etmektedir.
MTBF “Mean
Time Between Failures”
art arda gelebilecek 2 arıza arasındaki ortalama süre olarak tanımlanmaktadır. Resme
daha yakından bakılırsa, MTBF rakamının bir ürünün hangi boyutta olursa olsun,
bozulma olasılığını tanımladığı görülebilir. Kısaca ayrıntılara değinilecek olunursa,
kullanımına karar verilen her parçanın görevini yerine getirememe sıklığı
olarak karşımıza çıkmaktadır. Sistemin ürün ağacında yer alan bütün
bileşenlerin açıklanmış MTBF değeri bulunmaktadır. Bileşenlerin ilk üretiminden
itibaren kazandığı nitelik, veri bilgisi olarak teknik belgelerde yer
almaktadır. λ
simgesinin temsil ettiği devamlılık
rakamı, genelde standart ortamlarda elde edilecek neticeleri
varsaymaktadır. Çevresel etkenlerin dayatacağı zorluklara uyumlu bileşenlerin λ
değeri elbette, teknoloji anlamında daha gelişmiş seviyede olacaktır. Hal böyle
olunca λ değeri bileşenlerin alım bedelleri de koşullarla bağlantılı
olarak belirleyecektir. Bileşenlerin kullanım ve uygulama nedenlerinin
değişmesi bedellerinin umulmadık derecede sapması ile sonuçlanacaktır.
Dolayısıyla akıllı mühendislik, sistem mimarisinden
başlayarak her bileşenin, süreklilik-fiyat ekseninde en elverişli işletme
noktasında buluşmasını tasarlamaktır.
Pazarda rekabetçiliği sürdürebilmenin sadece ürün maliyeti
ile sağlanamayacağı gün ışığı kadar aşikardır. Süreklilik, devamlılık, aksamadan
sağlanmalıdır. Müşteri algısı sağlam temeller üzerinde pekiştirilmelidir.
Dolayısıyla ürün ağacında bulunan bütün bileşenlerin her birinin bozulma
olasılığı rakamları birleştirilerek sistemin güvenilirliği
ölçeklendirilmelidir.
Sistem tasarımcıları ürünün sağlayacağı işletim koşullarını
müşteri ihtiyaçlarını tam olarak karşılayacak biçimde öngörmek zorundadır.
Dolayısıyla sistem tasarımı, fiyat-süreklilik beklentilerini göğüslemek üzere
kurgulanmalıdır. Sistemin teorik olarak öngörülen görevini yerine getirme
aralığı kuşkusuz çok hassastır. Denklemde ki hatanın müşteri beklentisini
dengeli sağlayamama durumunda ise sistem mimarisinin gözden geçirilmesini
gerektirebilecektir. Kaldı ki bugün varılan noktada devamlılıkta akıcılık
tercih sebeplerinde başı çekmektedir. Tasarımın ilk aşamasında düşünülen ve
uygulanan MTBF hesaplamaları ileride ortaya çıkabilecek tasarım değişiklikleri
en az düzeye indirecektir.
Berrak ve duru anlatımla devam edecek olursak… Sistem ve
ürün tasarımları matematiksel modeller temelinde inşa edilmelidir. Lütfen unutmayalım,
mimari yanlışlıklar, sonradan giderilebilecek hataların en meşakkatli ve
masraflı olanlarıdır. Netice olarak pazarda hangi konumda bulunursa bulunsun ürüne
geri dönüşü mümkün olmayacak hasar verecektir.
Ürünün müşteri ile buluşmasının öncelikli yol durağı
muhakkak ki deneysel laboratuvar uygulamasıdır. Ziyaret ettiğim kuruluşların
laboratuvar imkanlarının genelde tatminkâr olduğunu gözlemliyorum. Ancak
akreditasyon ve kalibrasyon alanlarına daha özenle yaklaşılmasını pazar
başarısı için ön koşul olarak değerlendirilmesini bekliyorum. Doğrulama
öylesine ciddi önem taşımakta ve başarı ile sınıfta kalma arasında belirgin
olmaktadır. Çevre, güvenilirlik, şaşırtma gibi özenle tespit edilen standartlar
boyutunda sistemler ve ürünler başarı ile sınavdan geçebilmelidirler.
Pazar yarışında geri kalmamak için bileşenlerin
dayanıklılığı zorlanmalı ve arızanın hangi seviyede gerçekleştiği ölçülebilmelidir.
İşte o zaman bileşenler şartnamelerde yazıldığı gibi davranış gösterdi mi?
anlaşılabilmektedir. Veriler gelişigüzel kusursuz ortamlar için kaleme alınmadığı
bu aşamada yanıt bulacaktır.
Çarpıcı bir gerçeği dile getirerek devam edelim. Sistem
mimarileri, ürün tasarımları, MTBF hesapları mükemmel tamamlanmış bir örnek
düşünelim…
Seri üretim ve tedarik sürecinde maliyetleri düşürmek adına
bileşenlerin MTBF rakamlarına bakılmaksızın verilecek kararlar felaketle
sonuçlanabilir. Bir kez yaşanacak ucuz etin yahnisi yavan olursa pazarda
beğeni ve memnuniyetin eksen kayması geri döndürülemez. Ne olur eş değer ve
uyumlu bileşen seçerken MTBF rakamlarını mutlaka değerlendirmeye alınmasını
sağlayın.
Lezzetli yahniler yemek, ürünlerde sadece ucuzluk uğruna taviz
vermemek üzere esen kalın.
İcrayı San’at Eyle
